ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
Μάθημα 4ο: Από τον Einstein
ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ, ΘΑ ΠΕΤΥΧΕΙΣ!
Αλλά πως παράγεται η σκέψη στον εγκέφαλο;
Στον εγκέφαλο διακρίνουμε δυο είδη κυττάρων, τους νευρώνες και τα νευρογλοιακά κύτταρα. Οι νευρώνες συνδέονται μεταξύ τους σε δίκτυα μέσα από τα οποία περνούν μηνύματα μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του εγκεφάλου. Το άλλο είδος των κυττάρων λειτουργεί ως ενισχυτής των νευρώνων, όσο αυτοί κάνουν το δημιουργικό τους έργο, που είναι η γεννεσιουργία της σκέψης.
Για να πάρουμε μια ιδέα για το πώς είναι ένας νευρώνας, ας ρίξουμε μια ματιά στην παλάμη μας. Αυτή μπορούμε να πούμε πως είναι το σώμα του κυττάρου. Τα δάκτυλα μας είναι οι προεκτάσεις που βγαίνουν από το σώμα του κυττάρου και λέγονται δενδρίτες. Λέγονται έτσι, γιατί εκτείνονται σε σχηματισμούς δέντρου. Οι δενδρίτες είναι οι αγωγοί εισαγωγής, οι οποίοι παίρνουν τα μηνύματα που έρχονται από άλλα κύτταρα. Το μήνυμα που φτάνει στο σώμα του κυττάρου μεταδίδεται στα άλλα κύτταρα μέσα από το σύστημα εξαγωγής, που είναι κάτι σαν το βραχίονα σας. Αυτό το σύστημα εξαγωγής είναι ο λεγόμενος άξονας του κυττάρου από τον οποίο φεύγουν τα μηνύματα προς τα άλλα κύτταρα.
Όταν το μήνυμα φτάσει στην άκρη του άξονα του κυττάρου, βρίσκεται μπροστά σε ένα κενό που πρέπει να πηδήσει για να φτάσει τους δενδρίτες κάποιου άλλου κυττάρου. Το κενό αυτό ονομάζεται σύναψη. Αυτό το προαιώνιο διανοητικό άλμα που κάνει το σώμα για να περάσει από το ένα κύτταρο στο άλλο είναι η πεμπτουσία της διαδικασίας της σκέψης. Από την ένταση και τη συχνότητα του εξαρτάται η διανοητική ικανότητα του ατόμου και η πνευματική του ανάπτυξη.
Όταν δεν υπάρχει άλμα το μήνυμα πέφτει στο κενό και έχουμε ανυπαρξία σκέψης ή αυτό που λέμε: «δεν το σκέφτηκα». Και όσο λείπει η άσκηση, τόσο αδυνατούν οι νευρώνες και το άτομο γίνεται γενικώς μειωμένων δυνατοτήτων. Δηλαδή, το άλμα απαιτεί και συγκέντρωση και ένταση προσοχής και εξάσκηση όπως ένα άθλημα. Ακριβώς όπως για τις επιδόσεις ενός αθλητή μετρούν και τα φυσικά προσόντα και η εξάσκηση έτσι και ο άνθρωπος και από τη φύση της κατασκευής των νευρώνων και των δενδρίτων έχει μεγαλύτερα και ταχύτερα άλματα, τα οποία όταν μετρώνται δίνουν την κλίμακα ευφυΐας του ανθρώπου. Αλλά και η εξάσκηση με τη μελέτη και την επιδίωξη της συγκέντρωσης του ατόμου, αυξάνουν τις επιδόσεις στη δύναμη της σκέψης. Σε όλα αυτά ο δάσκαλος έχει να προσθέσει με τη μεθοδολογία τρόπους, για να μάθει στο μαθητή -ειδικά στις ηλικίες από 7 έως 15 ετών- να καλλιεργεί τη σκέψη και να μην στηρίζεται στη στείρα απομνημόνευση (παπαγαλία).
του Αθανάσιου Λιπορδέζη